Specifičnosti poreznih krivičnih djela u krivičnom zakonodavstvu BiH

Abstract

U krivičnom pravu prisutni su tri pojavna oblika delikata a to su prekršaji, privredni prijestupi i krivična djela. Svaka država ima sistem poreznih zakona kao i podzakonskih akata kojima se uređuju oblast obračuna i plaćanja poreza kao i prijavu istih kod nadležnih uprava koji su nadležni za utvrđivanje naplatu poreza i drugih javnih davanja. Da bi se zaštitio fiskalni sistem i spriječilo vršenje poreznih krivična djela u svakoj državi su od ključne važnosti zaštita i osiguranje budžeta odnosno sistema za javnu potrošnju. Kada posmatramo krivičnu pravnu zaštitu naplati poreza u Bosni i Hercegovini možemo uočiti postajanje više razina vlasti koji se donosi zakone kojima se štiti oblast poreza i doprinosa a u cilju odvraćanja od činjenja krivičnih djela protiv poreza i drugih propisanih davanja državi kao i procesuiranja onih lica koja ta djela čine. Kao i kod svih dijela i kod ovih je potrebno obratiti pažnju na represivnu i preventivnu važnost ovog zakonodavstva. Cilj ovog istraživanja je ukazati na specifičnost porezni krivičnih dijela kao i na podatke o počinjenim krivičnim djelima i rezultatima sudskih odluka. U ovom radu ćemo izdiktirati najznačajnije pojavne oblike porezni krivičnih dijela kao i to da li su postojeći norme krivičnog zakona adekvatan odgovor na krivična djela iz oblasti poreza i da li su ista u skladu sa međunarodnim tendencijama savremenog krivičnog kava. Ukazivanje na specifičnosti poreznog krivičnog zakonodavstva na nivou Bosni i Hercegovini kao i nižim nivoima vlasti kao što su entiteti Federacija Bosne i Hercegovine i entitet Republike Srpske kao i Distrikt Brčko. Pored toga kazat ćemo na specifičnosti razlike u podneseim prijavama kao i presuda koji su sudovi donosili. Posebno ćemo ukazati na određena krivična djela koja su u pojavnom smislu prisutna a koja nisu zaživjela u praksi procesuiranja istih. Uporednom pravnom metodom ćemo ukazati na adekvatnost propisa krivičnog zakonodavstva iz oblasti poreza i to da li su svi pojavni oblici krivičnih dijela pokriveni propisima te da li su pravne norme iz oblasti poreza u skladu sa internacionalnim savremenim težnjama iz krivičnoprave oblasti koje se odnose na porezna krivična djela. U ovom radu izneseni su svi oblici krivičnih dijela koji su propisani u zakonodavstvu Bosni i Hercegovini uključujući i entitete i Brčko distrikt. Izvršena je analiza statističkih podataka o prijavama podnesenim započinje krivičnih djela iz oblasti poreza, pokrenutim istragama, podignutim optužnicama, potvrđenim optužnicama, donesenim sudskim odlukama u predmetima poreznih krivičnih dijela. Rezultati ovog istraživanja mogu biti od koristi za upoznavanje sa problematikom porezni krivičnih dijela i traženju uzroka nesrazmjerno odnosa prijava izvještaju počinje ključ i djelima iz oblasti poreza i osuđujući presuda kao i vrste i visini sankcija posebno što svom krivičnim djelima štiti javni interes.