Uloga kreativnih i kulturnih industrija u razvoju turističke destinacije

Abstract

Kreativne industrije predstavljaju sintezu kulture, tehnologije, nauke i trgovine. Kreativna industrija utiče na očuvanje kulture, zajedničkih vrijednosti i društvenih ciljeva, samim time ima direktan uticaj na motivaciju na samom individualnom nivou, koji je neophodan za postizanje kolektivnih rezultata i makroekonomskih uticaja BDP-a zemlje. Kreativni turizam obuhvata različite segmente od kojih izdvajamo: umjetnički, kulinarski, muzički, literarni, eko-turizam, fotografski, dizajnerski, različite manifestacije i festivale. Kreativni turizam je privlačan mnogim zemljama iz razloga što je kultura i kreativnost dostupna svugdje, privlači turiste koji su spremni izdvojiti značajna finansijska sredstva, aktivnosti i povezivanje sa kulturom privlači sve više komercijalnih ponuda, turisti u navedenom segmentu troše oko jednu trećinu više u odnosu na druge turiste. Kreativni turizam možemo posmatrati kao inovacije u turizmu koje za cilj imaju unapređenje turističke ponude i eliminaciju ili umanjenje određenih barijera i prepreka koje se susreću kod tradicionalnog turizma. Kreativni turizam predstavlja spoj različitih aspekata i segmenata među kojima izdvajamo segmente kulture, umjetnosti i kreativne industrije. Primjena savremene tehnologije u kreativnoj industriji omogućava dodatno proširenje turističke ponude i unapređenje turističkog iskustva, te povećanje stepena interakcije. Kreativni turizam je važan zbog činjenice da adekvatna strategija i implementacija može pružiti bolji i kvalitetniji život lokalnom stanovništvu uz očuvanje autentičnosti. Plan za kreiranje kreativnog turizma treba da obuhvati kreativni život destinacije, upotrebu postojećih resursa na kreativan način, jačanje identiteta i prepoznatljivosti (izgradnja imidža i brenda), otkrivanje putem preispitivanja, kreiranje plana obrazovanja i samoostvarenja, kreiranje atmosfere za određeno područje ili lokaciju, ponovno oživljavanje mjesta. Kreativnost je postala strategija u stvaranju mjesta, pri čemu gradovi i regije traže načine da povećaju svoju privlačnost za kreativnu klasu, podrže kreativne industrije ili postanu „kreativni gradovi“. Važan aspekt kreativnog turizma jeste samoodrživost i kreiranje nove vrijednosti u okvirima postojeće tradicije i kulturnog naslijeđa. Turističke aktivnosti imaju značajan uticaj na proizvodnju roba i usluga lokalne zajednice što utiče na aktivnosti i zahtjeve iz segmenta smještaja, prevoza, restorana, masaža, uslužnih aktivnosti poput frizerskih salona. Ekonomski aspekt prvenstveno je diverzifikacija koja se odnosi na smanjenje ovisnosti od tradicionalnih izvora turističkog prihoda. Društveni aspekt kreativnog turizma ima veliki značaj i ulogu u segmentu očuvanja kulturnog naslijeđa koji pomaže u očuvanju, održavanju i razvoju tradicionalnih vrijednosti u cilju kreiranja autentičnih iskustava. Kada govorimo o kreativnom turizmu Bosne i Hercegovine, tada možemo da govorimo o bogatoj kulturi, tradiciji i historijskom naslijeđu, koji jeste kombinacija kulture zapada i istoka, a njegov uticaj se ogleda kroz razvoj unikatnog identiteta, umjetničkog izraza, gastronomske ponude, različitih zanatskih i tradicionalnih proizvoda, različitih prirodnih ljepota u sva četiri godišnja doba. Grad Visoko je poznat po svom kulturno-historijskom naslijeđu, značajnim brojem historijskih lokacija i istraživačkih lokaliteta. Ključni pokretači primjene koncepta i principa kreativne industrije i kreativnog turizma se prvenstveno odnose na veći broj benefita. Jedan od važnih aspekata budućeg razvoja jeste kreiranje strategije koja može da podrazumijeva veći stepen uključenosti javnog i privatnog partnerstva. Na osnovu istraživanja i analize, moguće je zaključiti da Grad Visoko ima veliki broj atrakcija i potencijala za razvoj kreativnog turizma koji predstavlja jednu od važnih perspektiva budućeg razvoja, ekonomskog rasta, očuvanja kulturnog i historijskog naslijeđa, kao i povećanje stepena diverzifikacije i samoodrživosti.