Građanskopravna odgovornost uprave privrednih društava u pravu Bosne i Hercegovine

Abstract

Građanskopravna odgovornost uprave privrednih društava predstavlja temelj za zakonito, odgovorno i transparentno upravljanje. U kontekstu Bosne i Hercegovine, ova oblast je posebno značajna zbog fragmentiranog zakonodavstva, entitetskih razlika i neujednačene pravne prakse. Rad istražuje normativne izvore poput Zakona o privrednim društvima FBiH i RS, te Zakona o obligacionim odnosima, analizirajući njihove sličnosti i odstupanja, s posebnim naglaskom na subjektivnu odgovornost članova uprave za štetu nanesenu društvu. Pored domaćeg zakonodavstva, istraživanje obuhvata i evropske regulatorne standarde kroz Direktivu 2014/95/EU i Direktivu 2017/828, te razmatra modele građanskopravne odgovornosti uprave u komparativnim pravnim sistemima poput njemačkog, francuskog i anglosaksonskog. Korištenjem normativne, komparativne i analitičke metode, rad pruža detaljan uvid u historijski razvoj, praktične izazove i pravnu nesigurnost koja proizlazi iz ne dorečenosti propisa i sudske prakse. Rezultati istraživanja ukazuju na potrebu za harmonizacijom entitetskih zakona, preciznijom normativnom regulacijom dužnosti pažnje i lojalnosti, te jačanjem interne kontrole i transparentnosti unutar upravljačkih struktura. Preporučene mjere uključuju donošenje smjernica za tumačenje pravnih standarda, uvođenje specijalizovanih sudskih vijeća za pravo privrednih društava, kao i širu implementaciju evropskih direktiva u domaći pravni okvir. Zaključci naglašavaju važnost uspostavljanja koherentnog i predvidivog sistema odgovornosti uprave, koji osigurava ravnotežu između upravljačke slobode i obaveze postupanja u interesu društva. Time se doprinosi jačanju povjerenja dioničara, pravne sigurnosti i održivom razvoju korporativnog sektora u Bosni i Hercegovini.