Tržišne strukture i ekonomska efikasnost

Abstract

Nakon polaznih definiranja različitih koncepata ekonomske efikasnosti, u radu su detaljnije prikazane različite tržišne strukture - odnosno ponašanje preduzeća i uslovi maksimizacije profita na tržištu potpune konkurencije i monopola - a zatim su te tržišne strukture međusobno upoređene sa stanovišta mogućnosti ostvarivanja različitih koncepata statičke i dinamičke ekonomske efikasnosti. Preko koncepta ekonomije obima u knjizi je objašnjena suština prirodnog monopola, a preko koncepta alokativne i dinamičke efikasnosti objašnjena je potreba kontrole i ograničavanja monopolske moći preduzeća koju provdi država najčešće putem nadležne agencije. Stoga je posebno poglavlje posvećeno je analizi načina na koji se alokativna efikasnost monopolskog preduzeća može poboljšati uz očuvanje prednosti koje postojanje prirodnog monopola donosi u smislu najnižih prosječnih ukupnih troškova proizvodnje za društvo kao cjelinu. Dakle, jedan dio rada posvećen je tzv. državnoj industrijskoj regulativi, odnosno 9 načinima na koji država kontrolira i regulira poslovanje monopolskih preduzeća, prvenstveno kontroliranjem načina utvrđivanja cijena i determiniranjem dozvoljene stope povrata na uložena sredstva. Preostali dio rada posvećen je tzv. državnoj socijalnoj regulativi.